دسته بندی خدمات

آنژیوگرافی قلب چیست؟

آنژیوگرافی قلب (Coronary Angiography) یک روش تصویربرداری تخصصی است که به پزشکان امکان می‌دهد تا وضعیت رگ‌های خونی قلب (عروق کرونر) را به‌صورت دقیق بررسی کنند. در این روش، یک ماده حاجب (کنتراست مخصوص) به داخل عروق تزریق می‌شود و با استفاده از اشعه ایکس (فلوروسکوپی)، تصاویر زنده‌ای از جریان خون در رگ‌ها به‌دست می‌آید.

آنژیوگرافی، به‌عنوان استاندارد طلایی تشخیص گرفتگی عروق قلبی شناخته می‌شود و معمولاً زمانی انجام می‌شود که فرد علائم بیماری قلبی داشته باشد یا نتایج آزمایش‌های اولیه نشان‌دهنده اختلال در خون‌رسانی قلب باشد.


چرا آنژیوگرافی انجام می‌شود؟

پزشک ممکن است در صورت وجود یکی از شرایط زیر، انجام آنژیوگرافی را تجویز کند:

  • درد قفسه سینه (آنژین صدری)
  • نتایج غیرطبیعی در تست‌های قلبی مانند تست ورزش یا اکوکاردیوگرافی
  • سکته قلبی یا مشکوک بودن به آن
  • تشخیص شدت گرفتگی عروق قبل از جراحی قلب یا آنژیوپلاستی
  • بررسی نتایج درمان‌های قبلی مانند استنت‌گذاری یا جراحی بای‌پس

آنژیوگرافی چگونه انجام می‌شود؟

مراحل انجام:

  1. آماده‌سازی بیمار: ناشتایی از شب قبل، گرفتن رضایت‌نامه، تعویض لباس با گان استریل و بررسی داروها و حساسیت‌ها.
  2. بی‌حسی موضعی: محل ورود کاتتر (معمولاً کشاله ران یا مچ دست) بی‌حس می‌شود.
  3. ورود کاتتر: لوله نازکی به نام کاتتر از طریق شریان وارد بدن شده و به سمت عروق قلب هدایت می‌شود.
  4. تزریق ماده حاجب: ماده حاجب به عروق تزریق می‌شود و در لحظه، تصاویری از جریان خون و محل احتمالی گرفتگی ثبت می‌شود.
  5. ارزیابی تصاویر: پزشک در همان لحظه می‌تواند شدت انسداد یا ناهنجاری را بررسی کرده و تصمیم بگیرد که آیا نیاز به مداخله فوری مانند استنت‌گذاری وجود دارد یا خیر.
  6. پایان کار و فشار بر محل ورود: پس از خروج کاتتر، برای جلوگیری از خونریزی، فشار دستی یا وسیله خاصی روی محل ورود اعمال می‌شود.

انواع آنژیوگرافی

  1. آنژیوگرافی کرونری قلب
    متداول‌ترین نوع آنژیوگرافی که به بررسی رگ‌های خون‌رسان به عضله قلب می‌پردازد.
  2. آنژیوگرافی CT (غیرتهاجمی)
    با استفاده از سی‌تی‌اسکن و ماده حاجب انجام می‌شود و نیاز به ورود کاتتر به شریان ندارد. برای موارد خفیف یا چکاپ اولیه کاربرد دارد.
  3. آنژیوگرافی عروق محیطی
    برای بررسی عروق اندام‌ها، کلیه یا مغز انجام می‌شود.

مدت زمان انجام آنژیوگرافی

  • معمولاً 30 دقیقه تا 1 ساعت طول می‌کشد.
  • بستری شدن کوتاه‌مدت یا ترخیص در همان روز ممکن است، بسته به شرایط فرد و محل ورود کاتتر.

آمادگی قبل از آنژیوگرافی

  • ناشتا بودن (حداقل 6 تا 8 ساعت قبل)
  • قطع برخی داروها طبق دستور پزشک (مثل داروهای رقیق‌کننده خون)
  • بررسی حساسیت به ید یا ماده حاجب
  • آزمایش خون و نوار قلب پیش از انجام آنژیوگرافی

مراقبت‌های بعد از آنژیوگرافی

  • استراحت کامل تا چند ساعت پس از انجام
  • پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین تا 48 ساعت
  • نوشیدن مایعات فراوان برای دفع ماده حاجب
  • بررسی محل ورود کاتتر از نظر خونریزی یا کبودی
  • مصرف داروهای تجویزشده مانند رقیق‌کننده‌ها یا ضد پلاکت‌ها
  • در صورت وجود علائمی مانند درد شدید، خونریزی، تب یا ضعف شدید، فوراً به پزشک اطلاع دهید.

خطرات و عوارض احتمالی

آنژیوگرافی به‌طور کلی ایمن است، اما مانند هر روش تهاجمی، ممکن است با برخی خطرات نادر همراه باشد:

  • واکنش آلرژیک به ماده حاجب
  • خونریزی یا کبودی در محل ورود کاتتر
  • آسیب به رگ‌ها یا قلب (بسیار نادر)
  • مشکلات کلیوی در افراد با بیماری زمینه‌ای کلیه
  • عفونت (نادر)

نتیجه‌گیری

آنژیوگرافی قلب یک روش پیشرفته، سریع و دقیق برای تشخیص بیماری‌های قلبی است. این آزمایش کمک می‌کند تا پزشکان تصمیم‌گیری بهتری برای درمان‌های بعدی مانند دارودرمانی، آنژیوپلاستی یا جراحی داشته باشند. اگر پزشک برای شما آنژیوگرافی تجویز کرده است، با آرامش خاطر به آن نگاه کنید؛ چراکه تشخیص به‌موقع، بهترین گام برای پیشگیری از عوارض جدی قلبی است.

بعد از آنژیوگرافی باید بستری بمانم؟
خیر، آنژیوگرافی معمولاً با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و بیمار حین انجام آن دردی احساس نمی‌کند. ممکن است هنگام تزریق ماده حاجب، احساس گرما یا سوزش ملایم به‌صورت گذرا ایجاد شود.
بعد از آنژیوگرافی باید بستری بمانم؟
در اغلب موارد، بیمار همان روز مرخص می‌شود؛ اما بسته به شرایط فردی یا نوع انجام آنژیوگرافی (مثلاً از طریق کشاله ران یا مچ دست)، ممکن است نیاز به چند ساعت استراحت در بخش وجود داشته باشد.
آیا آنژیوگرافی عوارض دارد؟
آنژیوگرافی یک روش ایمن و رایج است، اما مانند هر عمل پزشکی ممکن است عوارض نادری مانند خونریزی محل ورود کاتتر، واکنش به ماده حاجب یا مشکلات کلیوی ایجاد شود. پزشک قبل از انجام، تمامی موارد را بررسی و کنترل می‌کند.
چقدر طول می‌کشد تا نتایج آنژیوگرافی مشخص شود؟
نتایج آنژیوگرافی در همان لحظه انجام قابل مشاهده است و پزشک می‌تواند بلافاصله در مورد نیاز به درمان‌های بعدی مانند استنت‌گذاری یا جراحی تصمیم‌گیری کند.
آیا بعد از آنژیوگرافی می‌توانم رانندگی یا فعالیت‌های عادی انجام دهم؟
در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول، بهتر است از رانندگی و فعالیت‌های سنگین خودداری کنید. بعد از بررسی محل ورود کاتتر توسط پزشک، می‌توانید به‌تدریج به فعالیت‌های روزمره بازگردید.